چکیده

موضوع جواز و یا عدم جواز قضاوت زنان، یکی از موضوعات اختلاف برانگیز در بین مفسرین و فقها بوده است؛ تا جایی که عده‌ای از دانشمندان با استناد به بعضی از آیات قران کریم و برخی از روایات معصومین‌(ع) به صراحت رأی به عدم جواز قضاوت برای زنان داده‌اند، همچنان زنان از داشتن نقش قضایی و صدور رأی به عنوان نقشی که قاضی ایفا می‌کند محرومند و تنها به عنوان مشاور در دادگاه‌های قضایی مشغول به کار هستند و این ممنوعیت بر اساس فتوای مشهور فقیهان شکل قانونی به خود گرفته است و در تمام دستگاه‌های قضایی قابل اجرا می‌باشد. مشهور فقها، ذکورت را در قاضی شرط دانسته، قضاوت زنان را مطلقاً جایز نمی‌دانند بنابر نظر مشهور فقها، قضاوت زنان با توجه به آیات قران کریم، روایات، اصل، اجماع و بعضی ادله دیگر جایز نیست. با بررسی ادلّه عدم جواز قضاوت زنان، پذیرش دیدگاهی که می‌گوید زنان نیز مانند مردان می‌توانند قاضی شوند؛ صحیح به نظر می‌رسد. در لوایح جدیدی که توسط قوه قضائیه تهیه شده، از جمله لایحه حمایت از خانواده، بر ضرورت استفاده از قضات زن در محاکم خانواده تأکید گردیده که گامی اساسی در جهت تسهیل حضور زنان در مسند قضاوت است.

واژگان کلیدی: قضاوت، فقه، شیعه، آیه ها، روایات، دستگاه قضایی ایران، قضاوت زنان، حکم، اجتهاد، ذکورت.