بررسی عناصر ادبیات پایداری در شاهنامه ی فردوسی

ربابه نعلبندیان

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ، مدیر مدرسه استعداد درخشان ساری nalbandian.robabeh@gmail.com

فصلنامه پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی سال سوم، شماره هفتم، تابستان1401،  صفحات 160الی 172

چکیده

شعر پایداري ، برآیند احساس همدلی‌ میهنی‌ در برابر هر نوع تجاوز، براي تحصیل‌ استقلال است‌. ایـن‌ نـوع ادبـی‌، بستري براي تجلّی‌ احساسات دینی‌ ، میهن‌پرستی‌، آزادي خواهی‌ و حق‌طلبی‌ به‌ حساب می‌آید. یورش بیگانگان به‌ ایران زمین‌ و تلاش براي ایستادگی‌ در برابر متجاوزان، توصیف‌ رشادت­ ها و جانبازي­هـاي قهرمانـانی‌ کـه‌ مـدافع‌ حقوق وطن‌ هستند، پرداختن‌ به‌ اصل‌ دفاع از حریم‌ وطن‌ در برابر عناصر ظلم‌ و تهاجم، در شعر فردوسی‌ برجسته‌ترین‌ مضامین‌ پایداري به‌ حساب می‌آید. در پژوهش‌ حاضر که‌ به‌ بررسی‌ ادبیات پایداري در شعر فردوسی‌ اختصاص یافتـه‌ است‌، تلاش بر آن بوده تا پس‌ از تبیین‌ ادبیات پایداري، به‌ تشریح‌ عناصر پایداري در شعر فردوسی‌ پرداخته‌ شود. در این‌ راستا ، اشعار فردوسی‌ به‌ شیوه­ي تحلیلی‌- توصیفی‌ مورد بررسی‌ و پژوهش‌ قرار گرفت. یافته‌هاي پژوهش‌ نشان می‌دهد که‌ اصلی‌ترین‌ همسانی‌ شاهنامه­ ی‌ فردوسی‌ بـا مؤلفه‌­هاي پایداري، دفاع از وطن و صلح‌ طلبی‌ است‌. فردوسی ‌، مخاطب‌ را در تمام شاهنامه، به‌ دنیایی‌ عاري از خشونت، جنگ‌ و بیداد دعوت کرده و بـا وجـود ایـن‌، اتحـاد، همدلی‌ و آمادگی‌ در برابر هجوم دشمنان خارجی‌ را نیز همواره در نظر داشته‌ است‌ و از ایرانیان می‌خواهد کـه‌ براي نگهبانی‌ از سرزمین‌ خویش‌، تمام توان خود را به‌ کار گیرند و از پراکندگی‌ پرهیز کنند. افـزون بـراین، ظلم‌ ستیزي، دادخـواهی‌، مـیهن‌ پرستی‌، دشمن‌شناسی، بیگانه‌ستیزي، نفی اسارت و بندگی، مبارزه با شر و پلیدی و نیاز به رهبر و راهنما از دیگر شاخص‌هاي پایداري است‌ که‌ در شاهنامه­ ی‌ فردوسی‌ بازتاب دارد.

واژگان کلیدی:  عناصر پایداري ، فردوسی ‌، شاهنامه ‌.

اشتراک گذاری در: